Cultuur in transitie(s): De cultuursector in een tijd van grote veranderingen

Door Jon Heemsbergen

De Grote Zaal van TivoliVredenburg is tot aan de nok toe gevuld. Nu eens niet ‘s avonds, bij een meeslepend concert, maar om 10 uur op maandagochtend, op het congres van de Nederlandse poppodia, -festivals en evenementen (CPFE). Op het podium staat transitieprofessor Derk Loorbach, verbonden aan de Erasmus Universiteit en directeur van DRIFT, Dutch Research Institute for Transitions. In een half uur tijd houdt hij de zaal een spiegel voor, met als centrale boodschap: grote veranderingen zijn overal om je heen gaande. Aan jou de keuze: of je gaat mee en zoekt naar manieren om in positieve zin bij te dragen, of je blijft achter en wordt uiteindelijk irrelevant. 

De boodschap komt aan, zo blijkt ook tijdens het nagesprek dat ik als moderator in goede banen mag leiden. Het bevestigt mijn gevoel dat we in de cultuursector, die vaak wat naar binnen gericht is, langzamerhand klaar zijn om de blik meer naar buiten te richten en de vraag te stellen: welke rol willen en kunnen we spelen in de samenleving van de toekomst?

Wat we daarbuiten zien is niet per se mooi en zeker niet geruststellend. We leven in een tijd van ingrijpende maatschappelijke veranderingen, die zich razendsnel voltrekken. Dit betekent dat we als cultuursector ook moeten veranderen om relevant te blijven. Er is weinig zekerheid en weinig om ons aan vast te houden. Maar het begrijpen van de dynamiek van deze zogenaamde transities kan ons wel helpen om te navigeren.  

Vorig jaar volgde ik een opleiding tot transitiemanager aan de Erasmus Universiteit, onder andere bij Derk Loorbach. Ik wilde meer op systeemniveau leren kijken naar mijn eigen sector en naar de samenleving als geheel en beter begrijpen hoe veranderingen zich voltrekken. Wat maakt dat het ene initiatief het wel redt, maar het andere niet? Hoe kan het dat de ene organisatie zichzelf opnieuw weet uit te vinden, terwijl de andere verdwijnt? Het viel mij tijdens de opleiding op dat er nauwelijks voorbeelden uit de cultuursector aan bod kwamen en dat deze opleiding nauwelijks gevolgd wordt door cultuurprofessionals. En dit terwijl het transitiedenken zo goed toepasbaar is op de cultuursector. 

Het transitiedenken vormt in grote mate hoe we bij Art-up nadenken over innovatie, de rol van ondernemerschap en de bijdrage die start-ups, gevestigde organisaties, fondsen en overheden kunnen leveren aan een betere toekomst. We denken dat deze manier van denken ook voor veel anderen in de sector waardevol kan zijn en daarom starten we met een serie korte artikelen waarmee we willen laten zien hoe de cultuursector het transitieperspectief kan gebruiken om weerbaarder, relevanter en meer toekomstgericht te worden. 

Het volgende artikel is een inleiding op het transitiedenken, lees het artikel hier. De komende maanden zullen we in aparte artikelen verschillende onderwerpen uitdiepen, waarin we onder andere verder ingaan op de rol van start-ups, ondernemers, gevestigde instellingen en de overheid. Heb je hiervoor ideeën, vragen of wil je een bijdrage leveren? Mail me dan via jon@art-up.nl


Wil je op de hoogte blijven van deze reeks artikelen over Cultuur in transitie(s)? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en houd onze LinkedIn in de gaten.


Lees de andere artikelen in deze reeks:

Over Jon Heemsbergen
Met scherpe analyses, creatieve oplossingen en een bak aan praktijkervaring is Jon de aangewezen persoon om jou te helpen je vraag scherp te krijgen en een nieuwe strategie te ontwikkelen. Hij heeft twintig jaar ervaring als adviseur, ondernemer, zakelijk leider en marketeer en kan dus met veel verschillende onderwerpen uit de voeten.

Heb je een vraag aan Jon? Mail naar jon@art-up.nl