Maak kennis met de cultureel ondernemers die meedoen aan de derde Art-up incubator. Gedurende vier maanden gaan zij hard aan de slag om nog meer impact te maken in de cultuursector. In dit artikel Lilian Stolk met The Hmm.
Vanuit welke visie en behoefte ben je The Hmm gestart?
The Hmm is een podium en laboratorium gericht op een beter begrip van het internet en de digitale cultuur. Het internet is een belangrijke uitlaatklep voor vreemde subculturen, experimentele projecten en biedt een absurd grote bibliotheek van obscure kennis. Dit is iets wat mij ontzettend fascineert. Maar digitale tools ontwikkelen zich zo snel dat het vaak moeilijk is om de sociale gevolgen ervan te voorzien. Kijk maar naar de democratisering van AI modellen als Dall-E, Stable Diffusion en chatGPT de afgelopen maanden. Wat is het risico of de potentie hiervan voor ontwerpers en schrijvers? Achter de gepersonaliseerde feeds waar we als internetgebruikers dagelijks aan worden blootgesteld gaan extreme verdienmodellen van Big Tech-bedrijven schuil. Deze systemen belonen extremen en polariseren onze samenleving.
Wat mis je op dit moment in de cultuursector?
De cultuursector moet een digitale inhaalsprint maken. Onze samenleving is al hybride, van treinreis tot Tikkie, er is weinig dat zonder het internet kan. Waar zo goed als elke winkel een webshop heeft, benut niet elke culturele organisatie de digitale mogelijkheden voor het aanbieden van programma’s. Sterker nog, nu alle corona restricties zijn opgeheven gaan veel organisaties weer terug naar een volledig fysieke programmering. Dat is een gemiste kans. Digitalisering kan de publieksbeleving verdiepen, programma’s duurzamer maken en de toegankelijkheid vergroten.
Bij digitalisering moet je je afvragen hoe je een gelijkwaardige beleving, dus niet per se dezelfde beleving, creëert voor online en offline publiek. Sinds de pandemie onderzoeken wij deze vraag via onze programma’s. Zo organiseerden we een online event met vijf sprekers op vijf verschillende platforms, het publiek moest steeds wisselen van platform. Via evenementen, online onderzoeksdossiers en educatieve programma’s willen we ons publiek instrumenten geven om zich creatief en kritisch bezig te houden met de wereld om hen heen. We streven naar een meer mensgerichte digitale cultuur die ook ons milieu respecteert.
Waar loop je als culturele start-up tegenaan?
In 2016 begonnen we met een serie evenementen. De afgelopen jaren zijn we gegroeid van evenementenorganisator naar een organisatie die het maatschappelijke belang van digitale cultuur aantoont en beschouwing hierop bevordert. Bijvoorbeeld door niet alleen podium te bieden aan kunstenaars, autodidacten of wetenschappers, maar door ook zelf onderzoek te doen en dossiers hierover te publiceren. Ondanks dat we de afgelopen twee jaar zijn gegroeid, ontvangen we helaas nog geen structurele subsidies, waardoor het elk jaar weer spannend is of we ons programma kunnen uitvoeren.
Waarom doe je mee aan de Art-up incubator?
The Hmm wil zich doorontwikkelen tot een financieel duurzame organisatie. Ik doe aan de incubator mee om het bereik en de impact van de organisatie te vergroten. Daarnaast wil ik onze financieringsmix verbreden en toewerken naar een gezond aandeel eigen inkomsten. Deelname aan de incubator is een goede stok achter de deur om echt met deze ontwikkelingen aan de slag te gaan in de drukte van alledag.
Hoe zien jullie de rol van kunstenaars als onderzoekers en criticaster van een digitale maatschappij en digitale cultuur? En hoe kunnen zij inspelen of leren van het online gedrag van mensen?
We programmeren vaak kunstenaars omdat ze de mogelijkheden van digitale tools verkennen, bijvoorbeeld door ze op een andere manier te gebruiken dan waarvoor ze zijn ontworpen. Zo organiseerden we tijdens Dutch Design Week, in samenwerking met MU en affect lab, een metaverse experiment waarvoor kunstenaar en developer Babusi Nyoni een omgeving ontwikkelde waarin online en on-site publiek samen kon dansen via hun avatar. Dat is een hele andere aanpak dan Meta (voormalig Facebook) heeft, zij investeren momenteel miljarden in het bouwen van een online omgeving die parallel bestaat aan ons fysieke leven.
Een ander voorbeeld komt uit ons deepfake dossier. Als er over deepfakes gesproken wordt, gaat het vaak over de risico’s hiervan, bijvoorbeeld in de verspreiding van misinformatie. Kunstenaar Lenka Hamosova verkende in 2020 de mogelijkheden van de toepassing van de technologie in advertenties. Wat als je door Instagram scrollt en niet een random model een bepaald soort boter aanprijst, maar je oma, van wie je weet dat ze de lekkerste appeltaarten bakt?
Metaverses Cha-Cha-Cha